Un zijn sënabh anët… un poema en Efenol

[Nota: Hasta ahora, he tratado de publicar un post por semana, pero recientemente comencé la facultad, por lo que tengo mucho menos tiempo que dedicar al conlanging. Por ello, a partir de ahora actualizaré el blog a un ritmo más lento]

Hoy compartiré otro texto en Efenol (una de mis conlangs hispánicas (basadas en el español)). En los últimos meses le he hecho un par de cambios a esta conlang y a su ortografía, por lo que este texto servirá también para mostrar como se ve el Efenol en su versión más actual.

El texto en sí es el Romance del enamorado y la Muerte, perteneciente al viejo romancero español (poemas/baladas anónimas surgidas en la España medieval). Como es costumbre, incluyo también glosas para el texto.

Romanth del’Enamoradh i a·Mhyrth

Un zijn sënabh anët,
sijnid de mhi alva.
Sënabh con mis’emër
c’en mi breith lo tenî.
Bi enthar mucher my blanch,
myt ma c’a·nîbh fir.
– Com ath enthadh Amor?
Com ath enthadh Bidh?
A·pyrth ethan therhadh,
binthein i thilëi.
– No së l’Amor, amanth;
së a·Mhyrth, Deo m’emî.
– Â, Myrth tan ryrô,
dech-me bivir un dî!
– Un dî no pydh ser,
un or tîz de bhidh.

My defirz se cgalthabh,
ma defirz se bhethî.
Sea se bha pâr a·gâl
don su amor bivî.

– Aver-mhe a·byrth, Blanca!
Aver-mhe a·byrth nîn!
– Com te podherê seo avir
si l’ogeithôn no ê benidh?
Mi pbadher no fy a·phaleith,
mi mhadher no eth dorvidh.
– Si no m’aver aor
sea no m’avirâ, ceridh!
A·Mhyrth m’eth buchan,
chunth ti, bidh serî!
– Ben-the bach a·bhenthan
don lavarbh i coî.
T’itarê un cordhôn de hedh
par ce hubh arhibh.
I si e·chordhôn no alchanth
mi trinth einadhirî!
A fin sedh se ronf;
a·Mhyrth c’alhi bhenî:
– Bam, enamoradh,
l’or sea eth cunfildh.

Nota: Este texto (y prácticamente todos los otros textos en Efenol que he publicado hasta ahora) está escrito en el dialecto oriental del Efenol. Recientemente decidíd que el Efenol tendría tres dialectos: del Este, del Norte y del Sur (además delEfenol viejo, una variante más antigua). Escribiré sobre estas otras variedades en el futuro 🙂

Romanth del’Enamoradh i a·Mhyrth. (Título)
/roˈmänθ de.leˌnä.moˈɾäð i äˈvyɾθ/
romanth de+-l’ enamoradh i a+ Myrth
Romance del Enamorado y la Muerte
Notas: Las partículas como a (“la”) generalmente provocan cambios consonánticos (llamados “mutaciones”) en la siguiente palabra, como m→mh (/m/→/v/) en a·Mhyrth). El + en a+ indica que provoca uno de estos cambios (en este caso, la mutación suave o lenición).

Un zijn sënabh anët,
/unˈzyːn seːˈnäβ äˈneːt/
un sijn sën-abh anët
Un sueño soñaba anoche
Notas: Cuando el artículo un (un) precede a una palabra que empieza con S, puede (opcionalmente) hacer que la S sea sonora: sijn→zijn. Muy pocas palabras empiezan con Z en Efenol, por lo que si una palabra con Z sigue a un “un“, se puede asumir que esa Z en realidad es una S.

sijnid de mhi alva.
/ˈsyː.nid de viˈäl.vä/
sijn-id de+ mi alva
soñito de mi alma.

Sënabh con mis’emër
/ˈseːˈnäβ kon mi.seˈmeːɾ/
sën-abh con mi(s)-amor.(I)
Soñaba con mis amores
Notas: El plural de un sustantivo Efeno generalmente se forma mediante un cambio vocálico (un ablaut), representado en la glosa como una I entre paréntesis: amor.(I)→emër.

c’en mi breith lo tenî.
/ken mi bɾei̯θ lo teˈniː/
ce en mi brath-(I) lo tenî
que en mis brazos los tenía.
Notas: Algunas partículas como ce (que) forman contracciones: ce en → c’en. La palabra ce también puede significar “qué”, en ese caso, la partícula no se contrae: A·gach c’eth arhib (La caja que está arriba) vs Ce eth arhibh d’es cach? (¿Qué está arriba de esa caja?).

Bi enthar mucher my blanch,
/bi enˈθäɾ muˈxeɾ my bläŋx/
bi enthar mucher my blanch
Vi entrar mujer muy blanca

myt ma c’a·nîbh fir.
/myt mä käˈniːβ fiɾ/
myt ma ce-a+-nîbh fir.
mucho más que la nieve fría.

– Com ath enthadh Amor?
/kom äθ enˈθäð äˈmoɾ/
com ath enthadh Amor
¿Cómo has entrado Amor?

Com ath enthadh Bidh?
/kom äθ enˈθäð bið/
com ath enthadh Bidh
¿Cómo has entrado, Vida?

A·pyrth ethan therhadh,
/äˈpyɾθ eˈθän θeˈʀäð/
a-pyrth.(I) ethan therhadh
Las puertas están cerradas,

Binthein i thilëi
/binˈθei̯n i θiˈleː.i/
benthan.(I) i theloi.(I)
ventanas y celosías.

– No së l’Amor, amanth;
/no seː läˈmoɾ | äˈmänθ/
no së l’-Amor amanth
– No soy el Amor, amante;

së a·Mhyrth, Deo m’emî.
/seː äˈvyɾθ | djo meˈmiː/
së a+-Myrth, Deo me-emî
soy la Muerte, Dios me envía.

– Â, Myrth tan ryrô,
/äː˦ myɾθ tän ryˈɾoː/
â myrth tan ryrô
– ¡Ay, Muerte tan rigurosa,

dech-me bivir un dî!
/ˈdex.me biˈviɾ un diː/
dech-me bivir un dî
déjame vivir un día!

– Un dî no pydh ser,
/un diː no pyð seɾ/
un dî no pydh ser,
– Un día no puede ser,

un or tîz de bhidh.
/un oɾ tiːz de við/
un or tîz de+ bidh
una hora tienes de vida.

My defirz se cgalthabh
/my deˈfiɾz se gälˈθäβ/
my defirz se calthabh
Muy deprisa se calzaba,
Notas: Algunas mutaciones son opcionales: ej:  se calthab ~ se cgalthabh. Si no están precedidas por un artículo, una P, T o C mutadas se escriben pb, td y cg en vez de b, d y g.

ma defirz se bhethî.
/mä deˈfiɾz se veˈθiː/
ma defirz se bethî
más deprisa se vestía.

Sea se bha pâr a·gâl
/ʃä se vä päːɾ äˈgäːl/
sea se ba pâr a+-câl
Ya se va para la calle

don su amor bivî.
/don zu äˈmoɾ biˈviː/
don su amor bivî
donde su amor vivía.

– Aver-me a-byrth, Blanca!
/ˈä.veɾ.me äˈbyɾθ ˈbläŋ.kä/
aver-me a+-pyrth Blanca
– ¡Ábreme la puerta, Blanca!
Nota: Hay quien sostiene que “Blanca” en esta línea no es un nombre sino un adjetivo, “ábreme la puerta blanca”. En ese caso, la traducción sería “Aver-me a·byrth blanch“.

Aver-me a-byrth, nîn!
/ˈä.veɾ.me äˈbyɾθ niːn/
aver-me a+-pyrth nîn
¡Ábreme la puerta, niña!

– Com te podherê seo avir
/kom te po.ðeˈɾeː ʃo äˈviɾ/
Com te podherê seo avir
– ¿Cómo te podre yo abrir

si l’ogeithôn no ê benidh?
/si lo.gei̯ˈθoːn no eː beˈnið/
si l’-ogeithôn no ê benidh
si la ocasión no es venida?

Mi pbadher no fy a·phaleith,
/miˈbä.ðeɾ no fy ä fäˈlei̯θ/
mi pader no fy a* paleith
Mi padre no fue al palacio,

Mi mhadher no eth dormidh.
/miˈvä.ðeɾ no eθ doɾˈmið/
mi mader no eth dormidh
mi madre no está dormida.

– Si no m’aver aor
/si no ˈmä.veɾ äˈoɾ/
si no me aver aor
– Si no me abres ahora

sea no m’avirâ, ceridh!
/ʃä no mä.viˈɾäː keˈɾið/
sea no me avirâ ceridh
ya no me abrirás ¡querida!

A·Mhyrth m’eth buchan,
/äˈvyɾθ meθ buˈxän/
a+-Myrth me eth buchan
La Muerte me está buscando,

chunth ti, bidh serî!
/xunθ ti bið seˈɾiː/
chunth ti bidh serî
junto a tí, vida sería.

– Ben-the bach a·bhenthan
/ˈben.θe bäx ä.venˈθän/
ben-te bach a+-benthan
– Vente bajo la ventana

don lavarbh i coî.
/don läˈväɾv i koˈiː/
don lavarbh i coî
donde labraba y cosía.

T’itarê un cordhôn de hedh
/ti.täˈɾeː un koɾˈðoːn deˈheð/
te itarê un cordhôn de+ sedh
Te echaré un cordón de seda

par ce hubh arhibh.
/päɾ keˈhuβ äʀiβ/
par ce subh arhibh
para que subas arriba.

I si e·chordhôn no alchanth
/i si e.xoɾˈðoːn no älˈxänθ/
i si e-cordhôn no alchanth
Y si el cordón no alcanza/alcanzare

mi trinth einadhirî!
/mi tɾinθ ei̯.nä.ðiˈɾiː/
mi trenth.(I) einadhirî
mis trenzas añadiría.

A fin sedh se ronf;
/äˈfin seð se ronf/
a fin sedh se ronf
La fina seda se rompe;

a·Mhyrth c’alhi bhenî:
/äˈvyɾθ käˈʎi veˈniː/
a+-Myrth ce alhi bhenî
la Muerte que allí venía:

– Bam, enamoradh,
/bäm eˌnä.moˈɾäð/
bam enamoradh
-Vamos, enamorado,

l’or sea eth cunfildh
/loɾ ʃä eθ kuɱˈfilð/
ce l’-or sea eth cunfildh
la hora ya está cumplida.

Posted on 2012/03/11, in Efenol, Español, Neohispánicas. Bookmark the permalink. 2 Comments.

  1. Me gustaría ser un hablante de Efenol en vez de Español; ¡suena bien!

    Por cierto, una pregunta que tengo en mente desde hace tiempo y que no está relacionada con este tema:
    ¿Con qué programa creas los conscripts? Quedan con una estética bastante buena que no se consigue con ninguna herramienta que conozca.
    Tengo algunos que me gustaría pasar a la PC, y la última vez que lo intenté me quedó un desastre (pero por otro lado no es de extrañar, si no sabes con qué y cómo hacerlo).

    Gracias.

    • ¡Me alegra qué te guste! Prácticamente todas las imágenes de conscripts en el blog están hechas con Inkscape, con una herramienta cuyo ícono es una pluma caligráfica.

Leave a comment